Wat is een KOPP-Kind?

Iedereen heeft wel eens gehoord van psychische en mentale problemen. Wanneer je hiermee te maken krijgt, ga je naar de huisarts en van daaruit zal het te volgen traject worden bepaald. Zo klaar als een klontje en een helder verhaal. Dit wordt een heel ander verhaal en een heel ander traject als niet jijzelf hebt te maken met psychische en/of mentale problemen, maar een van je ouders. Wanneer een van je ouders kampt met dergelijke problematieken, reken dan maar dat je daar een optater van krijgt en dat dit je de rest van je leven kan vormen en tekenen.

KOPP-Kinderen

Toch is het niet vanzelfsprekend dat deze kinderen hier hulp en begeleiding bij krijgen. Deze kinderen zijn zogenaamde ‘KOPP-kinderen’. Een term waarvan weinigen weten dat het er is en wat het betekent. KOPP staat voor Kind van een Ouder met Psychische Problemen.

Met enige regelmaat schrijf ik over mijn jeugd en over de impact die het heeft om op te groeien met een moeder die psychisch ziek was. Ook ik ben een zogenoemd KOPP-kind. Naar aanleiding van mijn artikelen, krijg ik regelmatig verwonderde reacties. Reacties waaruit blijkt dat men herkenning vond in mijn stuk, maar ook dat men tot nu toe geen notie had van het begrip KOPP-kind. Dit zijn reacties van inmiddels volwassen KOPP-kinderen. Al ben ik reeds 38 jaar, het KOPP-kind in mij werd gewoon samen met mij volwassen. Want KOPP-kind ben je niet alleen als kind, dit ben je voor de rest van je leven. Althans, de gevolgen van opgroeien met een ouder met psychische problemen, die kun je de rest van je leven meedragen. Ook op volwassen leeftijd kun je hier op vastlopen. En dan?  

KOPP-volwassene?

Tja…wat geweest is, is geweest. Dat was als kind. Toch? Maar is dat wel zo? Wat nou als je je jeugd nooit hebt kunnen verwerken en je nu inmiddels zelf kinderen hebt en je eigen jeugd weer keihard tegen komt? Dat zijn onuitwisbare sporen en beschadigingen uit je jeugd. Een psychische ziekte heeft effect op het hele gezin. Als je vader of je moeder een been brak, dan zou het hele gezin hier ook de gevolgen van ondervinden en moest iedereen een extra tandje bijzetten. Dat doet iedereen met liefde en toewijding. Echter is een gebroken been maar van tijdelijke aard en is de mate waarin er een beroep wordt gedaan op jouw verantwoordelijkheidsgevoel en loyaliteitsgevoel van heel andere aard dan wanneer er sprake is van psychische ziekte. Dit is vaak onvoorspelbaar en het uitzicht op herstel is heel anders. In sommige gevallen is er helemaal geen zicht op herstel en is het verloop chronisch, onvoorspelbaar en grillig.

Ik ben toch niet ziek?

Vaak is het zo dat je als kind niet beter weet. Het is een vanzelfsprekendheid dat het thuis zo gaat en je hebt niet eens door dat ook jij hieronder lijdt en hulp nodig hebt. De ziekte van je vader of moeder staat voorop en daar draait alles om. In dat plaatje is er geen plek voor jou. Hoezo heb jij hulp nodig? Jij bent toch niet ziek? Dat gold lange tijd ook voor mij.

Pas rond mijn twintigste ontdekte ik dat er ook voor mij de mogelijkheid was voor een luisterend oor en hoorde ik voor het eerst over KOPP-kinderen en een lotgenotengroep waar ik deel aan kon nemen. Echter had ik alles al zo lang alleen gedaan en zat ik zo vast in mezelf, dat dit uiterst bedreigend voor me was. Altijd deed ik alles alleen en nu had ik ineens hulp nodig? Dat was niet het moment voor mij, ik kon het niet en het duurde nog vele jaren voor ik alsnog in therapie ging. Zonde!

Je hoeft het niet alleen te doen!

Want ik hoefde dat niet alleen te doen! Ik had verdorie al een zware jeugd achter de kiezen en ik zat destijds nog midden in de brokstukken daarvan, die ik zelf wel op zou ruimen. Pas veel te laat ontdekte ik dat ‘ik’ er ook nog was en dat het niet gezond was dat alles voor mij om mijn moeder draaide. Het was ook belangrijk om voor mijn eigen belangen op te komen en te ontdekken wat nu de dingen waren waar ik zelf goed bij gedijde. Dat deed ik toen allemaal zelf en dat ging hard, onbezonnen en fel. Heel erg fel! Ik kon het niet anders, dat was altijd de manier voor mij geweest om overeind te blijven. Dus dat deed ik nu ook zo.

Dat had zo anders kunnen zijn als ik als kind al hulp en begeleiding had gekregen. Eigenlijk zou dat hand in hand moeten gaan met het traject van de ouder die ziek is. Wanneer er kinderen in het spel zijn, zou daar eigenlijk meteen op ingespeeld moeten worden. Dat had een lange, eenzame en harde strijd kunnen voorkomen.

Het enige wat ik kan doen, is aandacht vragen voor KOPP-kinderen. Besef dat je het niet alleen hoeft te doen en dat het heel logisch is dat ook jij handvatten aangereikt krijgt om alles wat je mee hebt gemaakt te kunnen behappen, te verwerken en te ontdekken dat jij net zo belangrijk bent als alle andere dierbaren in jouw omgeving. Of je nu zes jaar bent of de veertig nadert, je jeugd is je fundament en als dit in de basis verkeerd aan wordt gelegd, dan moet dit hersteld worden. Het is verre van raar dat je dit niet in je eentje kunt!

Wil je meer informatie over wat je kunt doen als je vastloopt als KOPP-volwassene? Check dan eens hier.

» Lees ook: mijn moeder verliezen aan zelfmoord
 

Meer blogs van Judith: