Tweelingen en erfelijkheid: hoe zit dat precies?

Al meer dan twintig jaar is er onderzoek gedaan naar de vraag: in hoeverre spelen de genen een rol bij het verwekken van een tweeling. De eerste antwoorden lijken hierop nu te zijn gevonden! Van eeneiige tweelingen was al een geruime tijd bekend dat ze niet beïnvloed werden door genetische factoren van de ouders. Maar van twee-eiige was dit niet duidelijk, tot nu!

Groot onderzoek naar de twee-eiige tweeling

Hoogleraar Dorret Boomsma maakte van deze vraag zo’n beetje haar levenswerk. Al vroeg in de jaren tachtig begon ze met een onderzoek naar twee-eiige tweelingen. Om informatie te kunnen verzamelen besloot ze in 1987 een eigen register open te stellen. Dit werd het Nederlands Tweelingen Register, In dit register kunnen ouders hun pasgeboren tweelingen opgeven. Aan de hand van deze registraties ontstond zo een schat aan waardevolle gegevens voor hoogleraar. Het register leverde haar zelfs internationale roem op!

De antwoorden uit het onderzoek

Boomsma ontdekte in haar onderzoek dat er twee genen die van invloed zijn op het krijgen van een tweeling. Beide bevinden zich in de gebieden rondom de eisprong. De eerste is te vinden nabij het gen voor het follikel een stimulerend hormoon, dit gen is betrokken bij de rijping van het eitje. De andere gen bepaalt waarschijnlijk hoe de eileiders op het hormoon reageren, dit is zelfs nog zelfs niet helemaal zeker. Deze twee genen lijken dus enige invloed te hebben op de kwestie. De twee genen zorgen namelijk voor kleine spelfoutjes wat de kans verhoogt op een tweeling. Bij een normale zwangerschap is de invloed minimaal maar via IVF is de invloed aanzienlijk groter. De genoemde genen lijken dus een druppel op een gloeiende plaat te zijn. Meerdere onderzoeken zouden moeten uitwijzen of er nog meer factoren zijn. Gezien de duur van dit complexiteit van dit onderzoek zullen we hier waarschijnlijk nog wel even op moeten wachten.

Hoe erfelijk zijn eigenschappen zoals depressie en intelligentie eigenlijk?

Een van de hamvragen die bij het onderzoek werd gesteld was in hoeverre eigenschappen voortkomen uit de genen (nature) of de omgeving (nurture) Beide onderdelen blijken van invloed te zijn. In het onderzoek van Boomsma werden allemaal eigenschappen gemeten zoals de bloeddruk, cognitieve vaardigheden en intelligentie. In het onderzoek werd er naast de bijdrage van de genen versus de omgeving ook een associatieonderzoek uitgevoerd.

Bij dit onderzoek werd een compleet DNA-profiel van gezonde mensen vergeleken met patiënten met een aandoening of eigenschap met elkaar vergeleken. Door elke keer groepen te vergelijken is in kaart te brengen welke eigenschappen door de omgeving worden bepaald en welke in het dna profiel zijn vastgelegd. Hierdoor verkreeg men nieuwe inzichten in de erfelijkheid zoals aandoeningen als ADHD en dergelijke. Een gedeelte van deze eigenschappen worden bij twee-eiige dus wel erfelijkheid worden overgedragen maar de invloeden zijn te groot om dit alleen aan de genen toe te schrijven.

De erfelijke factoren bij tweelingen

Een andere prangende vraag die zich aandient bij dergelijk onderzoek is in hoeverre genen overdragen van erfelijke eigenschappen bij deze twee-eiige tweelingen. Als ouder zul je je namelijk niet alleen willen weten wat invloeden zijn die de kans op een tweeling vergroten, maar ook wat de erfelijke eigenschappen zijn die tweelingen meekrijgen. Want dit maakt tweelingen namelijk zo bijzonder toch? En welke van deze eigenschappen vloeien voort uit erfelijkheid en welke door de omgeving (zoals de opvoeding) Over het antwoord hierop zijn onderzoekers het nu ook eens.

Genen en erfelijkheid

De genen en omgeving blijken een bijna een even grote rol te spelen. De verhouding is 49% genen tegen 51% omgeving. Dit geldt dus ook voor erfelijke factoren zoals aandoeningen (denk aan ADHD e.d.) Een geruststellende gedachte voor ouders die kinderen hebben die probleemgedrag vertonen. Niet al het gedrag komt voort uit de manier van opvoeden, een groot gedeelte is dus ook erfelijk bepaald. Zou je graag willen weten wat er via genetische erfelijkheid zou kunnen worden overgedragen dan kun je online zelf een DNA-profiel te laten maken. Dit levert vast mooie nieuwe inzichten op.

» Lees ook: tips voor ouders met tweelingen

» Lees ook: alle artikelen over tweelingen

Dit is een ingezonden artikel.