Opgroeien met ouders met psychische problemen

Opgroeien als kind van ouders met psychische problemen (KOPP-kind), het laat zijn sporen na. Dat kan ook niet anders wanneer je altijd op je hoede moet zijn. Het heeft me onzeker gemaakt, boos, agressief, wantrouwig, maar ook flexibel en enorm empathisch. In mijn ogen had het weinig zin om bij de pakken neer te gaan zitten. Want daar wordt de situatie toch ook niet beter van?

Een moeilijk kind?

Op de basisschool werd ik gepest. Ik had lange tijd weinig tot geen vrienden. Voor verjaardagsfeestjes werd ik zelden tot nooit uitgenodigd. Was ik daarentegen zelf bijna jarig? Dan schoten de vriendjes en vriendinnetjes als paddenstoelen uit de grond.

Was ik dan echt zo’n moeilijk kind? Ik durf dat wel te betwijfelen. Toch was dat iets wat ik met regelmaat van mijn moeder te horen kreeg. Mijn moeder kon me gewoon niet aan, ze wist niet hoe. Had ik in haar ogen wat uitgespookt? Dan zei ze steevast: “Wacht maar tot je vader thuiskomt!” Zelf ondernam ze weinig tot geen actie.

Ongeremde hechting

Op wij-leren.nl vond ik de volgende definitie van ongeremde hechting:

• Zoekt veel contact, is een allemansvriend.
• Is niet in staat om relaties in stand te houden.
• Grensoverschrijdend gedrag.
• Snel gefrustreerd.
• Laat zich niet troosten.
• Leert weinig uit ervaringen.
• Is egocentrisch, er is weinig wederkerigheid.
• Druk, impulsief en ongeconcentreerd.
• Lijkt op ADHD. Daarom moet ADHD eerst uitgesloten zijn voordat een kind getest wordt op een hechtingsstoornis.

Tja, het is zeker geen fraai lijstje te noemen, maar ik herken mezelf, als kind, er wel enorm in. Zo was ik bijvoorbeeld ook niet erg bang aangelegd. Ik werd dan wel gepest, maar ik liet me absoluut niet op mijn kop zitten! Slaan voor je geslagen wordt werd mijn levensmotto. En nee, ik zie zelf ook wel in dat dat niet echt bijdraagt aan het opbouwen van een vriendschap.

Zelfmoordpoging

Ondanks dat mijn leven niet alleen maar uit rozengeur en maneschijn bestond, was ik toch best een vrolijk kind te noemen. Tot mijn twaalfde. Mijn moeder had namelijk de scheiding aangevraagd. Over een belabberde timing gesproken…Vanaf dit moment wordt mijn tijdsbesef net zo chaotisch als mijn gedrag.

Op een gegeven moment kom ik thuis. Mijn vader staat in de keuken, triest voor zich uit starend. Een merkwaardig gevoel bekruipt me. Enigszins gekscherend vraag ik hem wie er dood is. Het blijkt dat mijn moeder een zelfmoordpoging heeft gedaan. Ik kan je niet vertellen wat er door me heen ging. Het is domweg teveel om als twaalf jarig meisje te bevatten.

» Lees ook: Ik ben een KOPP-Kind

Losgeslagen puber

Boosheid, onmacht, maar vooral ook onzekerheid, al die emoties kregen de overhand. Het maakte dat ik ouder en wijzer leek dan mijn leeftijdsgenoten. Ik hou het echt op ‘leek’, mijn gedrag werd namelijk beneden alle peil. Daarbij zette ik een gigantisch masker op. Niemand wist wat ik voelde of dacht. Ik versleet (verkeerde) vriendjes bij de vleet, met als gevolg dat ik ook nog eens een niet zo positieve bijnaam kreeg.

Dat die verkeerde vriendjes dingen deden die niet door de beugel konden, bedekte ik met de mantel der liefde. Ja, het is heus waar. Kwam ik weer thuis met een blauw oog, omdat hij me geslagen had? Ongelukje kan gebeuren nietwaar…En was het niet gewoon mijn eigen schuld? Ik verdiende toch ook niet beter? Met mijn zelfbeeld was het niet al te best gesteld.

Verhuizen

Toen ik een jaar of vijftien was, kreeg mijn vader een nieuwe vriendin. Op mijn zeventiende, ik zat in het laatste jaar van de mavo, besloot hij bij haar in te trekken. Te verhuizen dus, naar een plaats zo’n kleine tweehonderd kilometer verderop! Ik koos ervoor om bij mijn moeder te blijven. Wat moest ik in vredesnaam in een andere woonplaats?

En zo geschiedde. Met als gevolg dat mijn moeder binnen een half jaar weer opgenomen werd en ik verplicht werd te verhuizen. Alles en iedereen, maar vooral mijn verzorgpony, achterlatend. Ik was op zijn zachtst gezegd des duivels, maar op dat moment had ik simpelweg geen andere keuze.

Toch een positieve instelling

Alles wat je meemaakt, maakt je tot de persoon die je nu bent. De een krijgt met meer tegenslagen te maken dan een ander. Ik ben trots op het feit dat ik nooit bij de pakken neer ben gaan zitten. Die positieve instelling heeft me gebracht tot op het punt waar ik nu sta. Want die flexibiliteit? Die heb ik dus óók dankzij mijn moeders bipolaire stoornis. Je weet immers nooit hoe de wind waait? Maar toen kreeg ik onverwacht mijn eerste kindje… 

De afbeelding is van Shutterstock