Welke invloed hebben huisdieren op kinderen? Toen ik werd geboren was er al een hond in huis. De prachtige Ierse Setter werd mijn beste maatje. Ik sliep er bij in de mand en herinner me nog altijd hoe zacht haar glanzende vacht voelde. Toen ze er niet meer was, kwam er al snel een nieuwe hond, zelfde verhaal, een heerlijk beest en maatje. En in de tussentijd waren we ook een thuis voor een parkiet, 2 cavia’s en later ook nog een hangoor konijn. En dan vergeet ik bijna het enorm grote aquarium met wonderschone tropische vissen waar ik vaak voor heb gelegen om naar te kijken.

Sinds ik op mezelf woon heb ik steeds gekozen voor een kat. En telkens bleken het ook nog eens weliswaar ‘gestoorde’ maar superlieve knuffelkatten te zijn die bij mij een nieuw thuis vonden.

Toen mijn zoontje geboren werd, was er dus al een kat in huis. Geweldig om te zien hoe de band tussen hen is ontstaan. Het zijn inmiddels echte maatjes en de kat wordt veel geknuffeld en andersom zoekt hij mijn peuter ook echt op. Mijn zoontje helpt bij het voerbakje vullen en let echt goed op wat de kat wil als hij begint te mauwen “hij heeft denk ik honger mama!” en hup daar wordt een brokje gebracht of “Tips wil naar buiten mama, kom maar Tips ik doe de deur open!”.

Het grootste voordeel vind ik dat hij leert dat je voor een dier moet zorgen omdat hij dat zelf niet kan. Plus dat de kat niet kan vertellen wat hij wel en niet leuk vindt dus dat je goed moet letten op wat hij aangeeft met zijn gedrag of gemauw. Mijn zoontje leert bovendien dat er nog een ander karakter in huis rondloopt dat aandacht vraagt en krijgt, soms best slikken als enig kind.

Ik ben er dus van overtuigd dat het hebben van een huisdier echt goed is voor een kind, op alle vlakken.

Maar klopt het nou eigenlijk, al die aannames? Is er überhaupt onderzoek hiernaar gedaan? Ik ging googelen en vond tot mijn verrassing een landelijk kennisinstituut dat onafhankelijk onderzoek doet: het LICG, Landelijk InformatieCentrum Gezelschapsdieren.

Zij hebben o.a. onderzoek gedaan naar de invloed van huisdieren op de ontwikkeling van kinderen. Bingo dus! Een paar punten uit de verschillende onderzoeken vind je hieronder.

 

De invloed van dieren op kinderen

Kinderen groeien op in een wereld waarin ze omringd zijn met dieren, zowel echte dieren als knuffels en fictieve karakters in bijvoorbeeld tekenfilms en boeken. Knuffeldieren worden vertroeteld, overal mee naartoe genomen en bieden steun terwijl het kind de wereld ontdekt.

Dieren prikkelen de fantasie en kunnen helpen bij het leren van belangrijke lessen over het leven, liefde en verlies. Het verzorgen van een huisdier kan kinderen nuttige vaardigheden bijbrengen zoals het nemen van verantwoordelijkheid, opgeruimd zijn, punctualiteit en zelfdiscipline, bijvoorbeeld omdat het dier vaak op dezelfde tijd eten moet krijgen of moet worden uitgelaten. Deze vaardigheden kunnen zowel thuis als op school goed van pas komen.

 

Zelfvertrouwen en zelfbeeld

Dieren kunnen een kind helpen om zich veilig te voelen. Een dier kan een actieve, energieke speelkameraad zijn, die een kind kan helpen zijn energie kwijt te raken, op ontdekking te gaan en zich veilig te voelen in onbekende situaties. Diverse studies bevestigen dat kinderen met een huisdier meer zelfvertrouwen hebben en weerbaarder zijn. Onderzoek heeft verder aangetoond dat tieners die een huisdier hebben hoger scoren op het gebied van zelfvertrouwen. Een huisdier kan ook helpen psychische klachten te voorkomen. Dit heeft dan vooral te maken met de sociale steun die een dier kan bieden.

Een andere studie toonde aan dat het zelfbeeld dat het kind later als volwassene ontwikkelt, gerelateerd is aan de leeftijd waarop hij/zij voor het eerst in aanraking komt met een huisdier. Hierbij hadden kinderen die vóór de leeftijd van 6 jaar óf tijdens hun tienertijd voor het eerst met een huisdier in aanraking kwamen, een positiever zelfbeeld dan de groep die tussen de leeftijd van 6 tot 10 jaar hun eerste huisdier kreeg. Kinderen ervaren hun dier vaak als iemand die ze vertrouwen, een onvoorwaardelijke vriend. Het kind kan er woede, angst, blijdschap en geheimen mee delen omdat een dier niets doorvertelt en niet oordeelt. Het dier is zowel een verantwoordelijkheid als een vriend.

 

Empathie

Door te zorgen voor een huisdier leert een kind dat iedereen behoeftes en gevoelens heeft. Uit sommige studies blijkt dat kinderen met huisdieren ook meer empathie naar anderen tonen. Het is dan vooral de band met het dier die dit positieve effect bewerkstelligt. Het simpelweg hebben van een dier blijkt van ondergeschikt belang. Hierbij moet er wel ook rekening worden gehouden met de persoonlijke voorkeur voor een dier en met de leeftijd van het kind (omdat empathie ook ontwikkelt met het ouder worden).

 

Honden & katten versus andere huisdieren

In welke mate het soort huisdier van invloed is, is nog onduidelijk. Sommige studies tonen aan dat honden- en katteneigenaren een sterkere band met hun dier hebben dan eigenaren van andere huisdieren. Dit heeft mogelijk te maken met het feit dat zij de ruimte delen met de eigenaar en gelijksoortige gedragingen kennen, waardoor we ook dingen van onszelf in het dier herkennen. Ook kunnen we in een redelijke mate met hen communiceren. Bij diersoorten die verder van ons af staan, zoals een reptiel of vis, is dit natuurlijk anders.

 

 

Leren over het leven

Kinderen leren dankzij huisdieren ook dingen over het leven. Dieren leren kinderen over voortplanting en geboorte, en over ziekte, ongelukken en dood. Voor veel kinderen is het doodgaan of kwijtraken van een huisdier de eerste ervaring die ze hebben met de dood en met rouw. Kinderen leren dat dood iets natuurlijks is dat hoort bij het leven. Het doet pijn, maar de pijn is draaglijk en wordt uiteindelijk weer minder.

 

Huisdieren helpen bij Taal

Uit onderzoeken blijkt dat een huisdier het leren van taal zou kunnen stimuleren omdat het dier zowel een goed luisterpubliek vormt als een stimulans is voor het kind om te praten. Het kind kan bijvoorbeeld het dier willen belonen, commando’s geven, aanmoedigen of berispen.

En ken je de voorleesprogramma’s waarbij kinderen gaan voorlezen aan asielhonden en -katten? Prachtig toch en het werkt nog ook!

 

Invloed op gezondheid

Als laatste kan een dier ook een positieve invloed hebben op de gezondheid. Zelfs alleen het aaien van een huisdier blijkt een hartslag en bloeddruk verlagend effect te hebben. Ook zorgt het voor ontspanning en een beter immuunsysteem.

 

Mogelijke nadelen van het houden van een huisdier

Er kunnen voor kinderen ook nadelen zijn aan het hebben van een huisdier. Dat zijn bijvoorbeeld de minder leuke emotionele consequenties. Zoals het verdriet rondom het verlies van een huisdier, frustratie geassocieerd met de verplichte verzorging, teleurstelling als een dier niet voldoet aan de verwachtingen of zorgen als een dier ziek of gewond is.

 Als je het kind altijd verantwoordelijk houdt voor het dier kan het dit bovendien als negatief ervaren en het gevoel krijgen dat het altijd in de problemen komt vanwege het huisdier of dat het iets niet goed genoeg doet. Het is goed om een kind verantwoordelijkheid te geven, maar de verwachtingen moeten wel aansluiten bij de leeftijd en capaciteiten van het kind.

En tja verder moet je rekening houden met het risico voor de gezondheid in verband met ziektes die het dier op de mens kan overdragen, allergieën en risico’s van ongewenst gedrag zoals bijten of krabben.

Dieren kunnen dus zeker een positief effect hebben op kinderen maar er is altijd sprake van een wisselwerking. Niet alle dieren zijn even geschikt voor kinderen en je zult altijd voor goede begeleiding moeten zorgen. Jij als volwassene blijft immers altijd de eindverantwoordelijke over het dier, ook als je kind het huisdier niet meer interessant vindt of er niet goed voor zorgt. Houd er daarom rekening mee dat het dier jou zelf ook tijd en energie zal kosten.

 

Huisdier aanschaffen?

Mocht je een huisdier aan willen schaffen, zorg dan dat je goed weet waar je aan begint. Bedenk of een dier in je gezin past en welk dier goed bij je kind zou passen. De juiste combinatie is bepalend voor het succes en dus ook voor een eventueel gunstig effect op de ontwikkeling van je kind! Verdiep je ook in wat het dier nodig heeft en of je het zelf voor 100% ziet zitten. In alle gevallen moet het kind het goede voorbeeld krijgen van de ouders om goed voor een dier te kunnen zorgen. Verantwoordelijkheidsgevoel moet nog ontwikkeld worden en de ouders moeten altijd de eindverantwoordelijkheid op zich nemen. Als dit niet gebeurt, vallen veel van de genoemde voordelen weg.

Twijfel je nog over welk dier het beste bij je gezin past? Op www.licg.nl staan tips over de verschillende soorten huisdieren en hun kenmerken: heel erg handig!

 

Conclusie

Uit studies komt naar voren dat kinderen die opgroeien met een huisdier vaak meer zelfvertrouwen, empathie en verantwoordelijkheidsgevoel hebben. Ook zijn ze als volwassene vaak sociaal vaardiger. Als je de juiste match hebt met een dier kan het dus echt een verrijking zijn!

Ikzelf kan me een leven zonder huisdieren niet voorstellen, ik heb genoten van mijn zeer tamme parkieten, cavia’s en konijn maar bovenal inderdaad van de honden en katten die met mij de huiskamer deelden. Ik zal dan ook altijd streven naar een huisdier in het leven van mijn kind, ik zie echt dat het enorme meerwaarde heeft!

 

Bron: LICG en het onderzoek ‘De invloed van huisdieren op de ontwikkeling van kinderen’ uit 2014.

Foto bovenin en onderin is van Shutterstock. De andere 2 foto's zijn van Judith.